Toen ik nog jong was leek het mij heerlijk om volwassen te zijn. Dan weet je alles. Welke keuzes je het best kunt maken. Wat goed is of juist niet. Je voelt je nergens meer onzeker over. Je weet welk werk je het leukst vindt om te doen. Je weet ook precies wat er in je werk van je wordt verwacht. De vacature beschrijving klopt exact met de werkelijke inhoud van je functie…of toch niet?

Hoe vaak gebeurt het dat we als volwassene precies weten wat we willen? En dat onze verwachtingen helemaal uitkomen? En als we dan wel weten wat we willen, hoe pakken we dit aan? Wanneer we een nieuwe taak uitoefenen of ons in een ander vakgebied begeven moeten we ook weer zoeken naar nieuwe wegen. Dit doen we aan de hand van onze ervaringen tot nu toe. Door deze ervaringen leren we wat wel en niet werkt. En leren we vooral ook hoe dit voor ons voelt of deze rol bij ons past. Dit kun je alleen maar weten als je dingen gaat Doen.

Uitproberen, vallen en…weer opstaan
Wij verwachten van onze jongeren dat ze op jonge leeftijd, wanneer hun brein nog helemaal niet volgroeit is, direct een juiste studiekeuze maken. Ons volwassen brein heeft al grote moeite met keuzes maken bij meer dan negen keuzemogelijkheden. Volgens de studiekeuzegids 2017 hebben we momenteel 242 hbo-studierichtingen in Nederland. Dus ja het is moeilijk, we verwachten te veel van onze hersenen. En als ouders en docenten verwachten we te veel van onze jongeren. Of eigenlijk geven we ze onrealistische taken. In de Nederlandse maatschappij gaan we er nog steeds vanuit dat je studieloopbaan een rechte weg moet zijn, in een streep naar een duidelijk einddoel. Een diploma en vervolgens een daarbij horende baan. Maar wees eens eerlijk, welke volwassene lukt dit en is ook nog gelukkig met deze stappen? Soms sluit de arbeidsmarkt niet aan bij ons ideaal. Vaak hebben we ons verder ontwikkeld, waardoor we nieuwe inzichten hebben gekregen.

Onze scholen zijn nog altijd het grootste deel van de dag bezig met theorie en kennisoverdracht. Er is vaak sprake van eenrichtingsverkeer: De docent is aan het woord en van leerlingen wordt verwacht dat ze stil zitten en luisteren. Niet zelf doen, zelf ervaren, zelf onderuitgaan en weer opstaan. Ze worden zelfs afgerekend op fouten. Terwijl onze maatschappij steeds vaker van ons vraagt om flexibel, creatief en ondernemend zijn. Om goede keuzes te kunnen maken moeten we jongeren wel de kans geven ervaringen op te doen en te leren van hun fouten.

100% zekerheid?! 
Jongeren die moeite hebben met hun studiekeuze zeggen vaak tegen mij: ik wil het 100% zeker weten, anders begin ik er niet aan! Wie iets honderd procent zeker weet voordat hij eraan begint mag nu zijn vinger opsteken. Hoe komt het toch dat jongeren dit beeld hebben bij keuzes maken. Geven wij als volwassen het verkeerde voorbeeld? Of doen we alsof we het allemaal wel zeker weten?

Curlingouders
De manier waarop we keuzes maken delen we zelden met onze kinderen. De onzekerheidsfactor, onze twijfels, onze gevoelens daarbij bespreken we meestal niet. Nu hoef je een klein kind natuurlijk niet met grote problemen of onzekerheden op te zadelen. Wel lijkt het mij goed, dat kinderen op het niveau dat bij hun leeftijd past, al meekrijgen dat niet altijd alles vanzelf gaat. En dat volwassenen ook heel vaak niet zeker weten of iets goed uitpakt. En het mooie is: dat hoeft ook helemaal niet. We bereiken met zijn allen toch hele mooie resultaten? Je kunt heel veel realiseren zonder zekerheid vooraf. En lukt het niet, dan was het een mooie leerervaring. Je kunt altijd weer opstaan en opnieuw beginnen. Deze leerervaring gunnen we onze kinderen veel te weinig. Laatst hoorde ik iemand zeggen dat we ‘curlingouders’ zijn, we vegen altijd maar weer de weg glad voor onze kinderen. De vraag is of we ze daarmee helpen om zich staande te houden in een veeleisende maatschappij.

Eerlijk en realistisch
We zijn ons als volwassenen vaak niet bewust hoe hoog we de lat leggen, niet alleen voor onze kinderen maar zeker ook voor onszelf. Iedereen die vooruit wil komen in het leven zal keuzes moeten maken. De ene keer pakt het goed uit een andere keer wat minder goed. Beide keren was het een mooie leerervaring. Als we hierover eerlijker en realistischer zijn tegen onze kinderen durven ze eerder hun eigen weg te gaan.